Η αγάπη είναι δράση

Η αγάπη είναι δράση και όχι παθητικό αίσθημα.  Με τον πιο γενικό τρόπο, ο ενεργητικός χαρακτήρας της αγάπης μπορεί να καθοριστεί, αν πούμε ότι αγάπη πρωταρχικά σημαίνει δόσιμο και όχι απολαβή.

Τι σημαίνει όμως δόσιμο;  Όσο κι αν φαίνεται απλή η απάντηση σ’αυτό το ερώτημα, ωστόσο είναι γεμάτη από αμφισβητήσεις και περιπλοκές.  Η πιο διαδεδομένη παρεξήγηση είναι εκείνη σύμφωνα με την οποία υποτίθεται  ότι δόσιμο σημαίνει χάσιμο, παραχώρησης, να στερείσαι κάτι, να θυσιάζεις κάτι.

Το άτομο που ο χαρακτήρας του δεν εξελίχθηκε πέρα από το στάδιο του προσανατολισμού προς την απολαβή, την εκμετάλλευση, την αποθησαύριση, νιώθει το δόσιμο μόνο μ’αυτόν τον τρόπο.  Ο εμπορικός αυτός χαρακτήρας είναι πρόθυμος να δώσει, αλλά μόνο σαν αντάλλαγμα γι’αυτό που θα λάβει.  Το να δώσει χωρίς να λάβει, σημαίνει γι’αυτόν  ότι απατήθηκε.  Οι άνθρωποι που ο κύριος προσανατολισμός τους είναι μη δημιουργικός, νιώθουν το δόσιμο σαν δική τους πτώχευση, μείωση.  Τα πιο πολλά άτομα αυτού του τύπου λοιπόν αρνούνται να δώσουν. 

Άλλοι δίνουν το νόημα της θυσίας στο δόσιμο και το ονομάζουν αρετή.  Νιώθουν ότι ακριβώς επειδή είναι οδυνηρό να δίνεις, οφείλεις να δίνεις.  Η αρετή του να δίνεις βρίσκεται γι' αυτούς ακριβώς στο γεγονός της αποδοχής της θυσίας.  Γι' αυτούς, η αρχή ότι είναι προτιμότερο να δίνεις παρά να παίρνεις, σημαίνει ότι είναι προτιμότερο να υποφέρεις τη στέρηση παρά να νιώθεις χαρά.

Για το δημιουργικό χαρακτήρα, το δόσιμο έχει μια ολοένα διαφορετική σημασία.  Το να δίνεις είναι η πιο υψηλή έκφραση του δυναμισμού.  Στην ίδια την πράξη του δοσίματος νιώθω τη δύναμή μου, τον πλούτο, την ικανότητά μου.  Αυτό το αίσθημα της πλουτισμένης ζωτικότητας και του δυναμισμού με γεμίζει χαρά.  Νιώθω τον εαυτό μου να πλημμυρίζει, να χαρίζει, ολοζώντανος και γι' αυτό χαρούμενος.  Το να δίνω μου φέρνει μεγαλύτερη χαρά από το να παίρνω, όχι γιατί είναι αποστέρησή μου, αλλά γιατί στην πράξη της προσφοράς εκφράζεται η ζωντάνια μου, η ίδια η ύπαρξή μου.

Έριχ Φρομ, Η τέχνη της αγάπης