Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Ορίζοντας τις συγκρούσεις

Στην αρχαιότητα ο Ηράκλειτος θεωρούσε την “φιλονικία” χρήσιμη και δημιουργό της καλύτερης δυνατής αρμονίας. Οι σύγχρονες θεωρίες αποδέχονται τις συγκρούσεις ως αφορμή για αλλαγές, που με τη σειρά τους επιτρέπουν την εξέλιξη και ωρίμανση του κάθε ατόμου χωριστά και της οικογένειας συνολικά.
Oι συγκρούσεις είναι ένα αναπόφευκτο μέρος των ανθρώπινων σχέσεων και μια πραγματικότητα για όλα τα ανθρώπινα όντα που σχετίζονται. Είναι βαθιά ριζωμένες διαφορές συμφερόντων, αναγκών, πεποιθήσεων, θέσεων, αξιών, αποκλειόμενων επιθυμιών που εκφράζονται με ανοιχτή ή κρυφή αντιπαράθεση για την οποία δεν έχει βρεθεί αποτελεσματική λύση. Σχετίζεται με την ικανοποίηση βασικών αναγκών όπως να ανήκουμε κάπου, να μας ακούνε, να είμαστε ελεύθεροι.
Οι συγκρούσεις συνήθως συμβαίνουν εξαιτίας α) διαφορετικών προτεραιοτήτων, β) παρανοήσεων, φημών κτλ., γ) ανταγωνιστικών συναισθημάτων π.χ. κάποιος αισθάνεται ότι η συμπεριφορά ενός άλλου ατόμου σκόπιμα επιδιώκει να εμποδίσει την επίτευξη των στόχων του.
Οι συγκρούσεις, σύμφωνα με τη θεωρία των συγκρούσεων, είναι αποτέλεσμα φτωχής επικοινωνίας και δυσπιστίας. Σύμφωνα με τη θεωρία των ανθρώπινων σχέσεων είναι αποτέλεσμα κακών σχέσεων και μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγές, άλλοτε θετικές και άλλοτε αρνητικές : μπορούν να είναι καταστροφικές ή εποικοδομητικές, να οδηγήσουν στην αδιαλλαξία ή σε υποχωρητικότητα και εγκατάλειψη μιας προσπάθεια ή στον εμπλουτισμό της σχέσης, τη διασαφήνιση της ταυτότητας και τέλος να δημιουργούν ευκαιρίες για πρόοδο και μάθηση και αυξημένη αντοχή και επιμονή απέναντι στην αντιπαλότητα. Όσο πιο νωρίς αντιμετωπίζεται μια σύγκρουση τόσο το καλύτερο, επειδή οι άνθρωποι έχουν ακόμα τον έλεγχο των συναισθημάτων τους.
Η ύπαρξη συγκρούσεων είναι βασικό κομμάτι στη διαδικασία ωρίμανσης των μελών μιας οικογένειας και των σχέσεών τους. Καθώς λοιπόν είναι αναπόφευκτες είναι απαραίτητο όχι μόνο να τις αναμένουμε, αλλά και να γνωρίζουμε με ποιο τρόπο μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε, εάν θέλουμε να έχουμε «υγιείς» οικογενειακές σχέσεις.